Sonntag, 4. Juli 2010

დაორთქლილი მინების ღამე

ზვიად რატიანი

დაორთქლილი მინების ღამე

მე დავთმობ ამ ქალაქს
ამ ქუჩებს
ამ ტოტებს
და შენთან მოვიტან
ფეხებთან დაგიყრი
შენს მზერას _
შეშლილი სურვილის გადმომდებს
ელვარე ხმალივით
სხეულში გავიყრი
და შენ დამინახავ მე
ჩემო ძვირფასო
შენს მუხლებს დაღლილი ხელებით შევწვდები
და მერე უთუოდ ვიტირებთ ამაზე
რომ ვეღარასოდეს ჩვენ ვეღარ შევცდებით
და რომელ ჩვენგანსაც არ უნდა აუხდეს
სიზმარი _
რომელსაც ათასჯერ წავაწყდით
უნდა დაიბზაროს და უნდა დადუღდეს
ყოველ ოცნება _
ჩვენ უკვე დავმარცხდით
გამოშრეს
დაიმსხვრეს ეს ჩემი ხელები _
ისინი შენს ღამეს ვერ შეეხებიან
სიჩუმეს დავაფრთხობ ჭლექიან ხველებით
და წავალ ქუჩაში
და ვიწრო მხრებიან
კედელს მივეყრდნობი
მოთმენას მივუსჯი
გაყინულ თითებსა და ჩამოშლილ ხერხემალს
სანამ შუაღამის უძირო სილურჯით
ჩემს სხეულს სიბნელე არ შემოეხვევა
შენც გახსოვს _
დეკემბერს სისხლივით დიოდა
სიტყვები _ ავსილი უაზრო ოცნებით
და როცა ჩემს ხელებს ჰკოცნიდი _ მტკიოდა
და მერე ჭრილობებს ვეღარ ვიხორცებდი
და ვწერდი
თვითონაც არ ვიცი _ რას ვწერდი
ჩაკუჭულ ლექსებით აივსო თხრილები
მე შენთან მინდოდა და ვეღარ ვაღწევდი
და კედელს ვკორტნიდი სისხლიან ფრჩხილებით
ახლა კი დავმშვიდდი
ყველაფერს ბოლო აქვს
სიჩუმე ყველაფერს უპოვის გასაღებს
ღამეებს სისხლი და ცრემლები რომ მოაქვს
იმათ ვალამაზებ და ფრთებად ვასაღებ
და მთვარეს ავძახებ _ რატომღაც ჩურჩულით _
რომ ისევ უსაფრთხო ქიმზე დავბანაკდი
მაგრამ ლოკოკინის გასრში შეყუჟული
ვიღას გავაბრიყვებ ფრთებზე ლაპარაკით
მე ისევ ისა ვარ
შემხედე _ ის ვისაც
ნაცნობი ჭრილობა მეასედ ასტკივდა
და შენს მონატრებას თითებით ვისრისავ
და ისევ ვჩერდები ისევ იმ ადგილას
შენმა თვალებმა რომ ქვესკნელი გათხარეს
და ყოველ საღამოს მთვარით გალოკილი
ძარღვი _ დაჭიმული _ ვენაზე ფართხალებს
ხან როგორც გველი და ხან როგორც ბორკილიчф
მინდოდა’
მე ერთ დროს ძალიან მინდოდა
რომ ბოლო ჰქონოდა უაზრო მოლოდინს
და მივსულიყავით იისფერ მინდორთან
და შენს თმებს ცეცხლოვან ზღვაში ჩავყოლოდი
მაგრამ მე დავფლითე ყოველი ნატვრა და
ყოველი სურვილი ქარს გადავაბარე
ძარღვებიც გამოშრა და სისხლიც გათავდა
და თუკი ხანდახან მზერას გავაპარებт
ცეცხლოვან მზისაკენ _
უდაბნოს სიყვითლით
სიჩუმე იღვიძებს და იწევს გულს იქით
სიჩუმე მეძახის განწირულ სიტყვით და
გადაღლილ სხეულის დამშრეტი მუსიკით
როგორც ძაღლის ლეკვი _ უღვთოდ გაყიდული _
დაცინვით რომ იცდის _ თავს როგორ იმართლებ
ისე _ დამსხვრეული ორივე კიდურით
ჩემი სიყვარული მიყეფს და მიმათრევს
და რა ვქნა _ მივყვები
და მაინც მიყეფენ
თუ ჩემს დასაცავად
ხმას ამოიღებენ
მაგრამ ვინ გაბედავს _
არ ყოფნით სიტყვები
ის ისევ მიმათრევს
მეც უხმოდ მივყვები
დაგნებდი
გამოვთხრი ნესტიან ფუღუროს
იქ შევიკეტები
კვნესას შევიკავებ
ცოტა ხნით დამტოვეთ _ მე უნდა ვუყურო
ყვითელი ფოთლები თავს როგორ იკლავენ
და ამ ფოთლებიდან რომელსაც მოვწონდი _
ვერაფრით ვიპოვნი
კვლავ იმას თუ ვეძებ
ახლა ის დრო არის რომ ორი კოცონი
დაგინთოს საღამომ მდუღარ ძუძუებზე
და მოვალ
მე შენი ძახილი მომესმა
ვიცი _ მომეჩვენა
და მაინც ვენდობი
როგორც ფიფქები სხდებიან ტოტებზე
ისეთი სინაზით მხარზე დაგეყრდნობი
და გეტყვი _
სისხლნარევ ცრემლის შეკავებით
მე შენთან მოვედი და ახლა ვიხსენებ
თუ როგორ მიხმობდნენ მე შენი მკლავები
და შენი ტუჩების უძირო სიცხელე
თუ როგორ გეძებდი დაორთქლილ მინებზე
და შენი სურვილით
თუ როგორ ავივსე
მაგრამ არარსებულ სიყვარულს ვინ ეძებს
ღამეში მზის სხივებს ვინ მოისაკლისებს
არა ხარ _
შენ მხოლოდ სიზმრებმა დაგხატეს
და ახლა ამ სიზმრებს ქარები მიფრთხობენ
და ყველა კუნჭულში სიჩუმე ღაღადებს
და ჩემი ხელები შენს მუხლებს ითხოვენ
დაბრუნდი
ან იქნებ არსად არ წასულხარ
შენ იქნებ აქა ხარ და სივრცეს მიაპობ
დაბრუნდი
და შენი სიჩუმის პასუხად
მე თვალებს დავხუჭავ და ისე გიამბობ
რომ ქარი კბილებში ნასრეს და დაღეჭილ
ოთახის სიბნელეს სურვილით ავავსებ
რომ შენი ღიმილის პატარა ნაგლეჯი
მკრთალი სანთელივით ჩაწვა რაფაზე
რომ ლურჯი ღრუბლები
ბეჯითად ხატავენ
გაყინულ ზეცაში უცნაურ ასოებს
რომ ისევ სიჩუმეს უპყრია სადავე
და ქარი ატირებს ბნელ სადარბაზოებს
რომ ასე სუსტი და ასე უძლური
საკუთარ ოცნებას გიჟივით ვაქეზებ
რომ ახლაც ოთახში
ვზივარ მობუზული
და ახლაც დაორთქლილ მინებზე დაგეძებ
რომ ისევ ღამეა და და ალბათ ადრეა
რომ შემომილეწოს თვალები სინათლემ
რომ სადღაც გავრბივარ
და შენს მონატრებას
მშიერი მხეცივით
კბილებით მივათრევ

სულ ახლახან აიღო "საბა", მე კიდე დიდი ხანია მიყვარს

ზვიად რატიანი

ავტო-საგზაო ელეგია
ანუ როდის წერენ გარდაცვლილები



გამოდის, მე ვარ დამნაშავე. დავავიწროვე
სულ ცოტა ხნის წინ ასე ფართე, ხალვათი, ასე
ვრცელი ცხოვრება. დღეს კი მისი მსუსხავი გარსი
იმდენად მჭიდროდ მომტმასნია, ისე მიწოვენ
მისი დამსკდარი ბაგეები, და უკვე ისე
მიჭერს ცხოვრება, ცოტა ხნის წინ იმდენად ფართე -
საითაც გინდა გამეწია მთვრალსა თუ ფხიზელს,
ვერ მივატანდი მის შორეულ, ფრიალო კალთებს.

მისრიალებენ მანქანები ღამის ტრასაზე
და ყველა ცდილობს გადასწრებას, მოსწრებას; მხოლოდ
ერთი დგას ცერად, ქუჩის პირას, და მისი მძღოლი
ნელა გადმოდის მანქანიდან. ნელა, რაც ასე
უცნაურია, რადგან მძიმედ, რადგან შიშინით
იღვრება წვიმა, ღამის წვიმა, შარაგზის წვიმა,
ქალაქგარეთის ცივი წვიმა. ის კი გიჟივით
დგას და სველდება. და იგონებს: დიდი ხნის წინათ


მიყვარდა დილის კაფეები. განსაკუთრებით
ერთი მათგანი; იქ არასდროს რთავდნენ მუსიკას.
წარმოიდგინე - სიჩუმეა, მარტო უზიხარ
ერთერთ მაგიდას, და ძალიან დიდხანს უნდები
სათითესავით ციცქნა ფინჯნის ბოლომდე დაცლას.
ფინჯანში ყავა, რა თქმა უნდა, უკვე ცივია.
შენ კი ზიხარ და ლექსს იგონებ. რაღაც ირევა
და კვლავ ახლიდან იწყებ სიტყვებს, ალაგებ, მარცვლავ.

შენ აღარ ცხოვრობ იმ ცხოვრებით. უკვე სხვაგვარი
და, უნდა ითქვას, უკეთესი ცხოვრებით ცხოვრობ.
სულ სხვა ხალხია შენ გარშემო. საგნებიც. ხოლო
ის უცნაური საქმეები, დღეს რომ აგვარებ,
არაფრით გვანან ძველ საქმეებს. ღამით დაწერილს
დილით აწყობდი რუხ ჩანთაში, ერთგულ ჩანთაში
და ისე მძიმედ მიდიოდი, როგორც ნაცემი,
თითქოს გჯეროდა, რომ შენს ფურცლებს ვინმე გადაშლის.

ის აღარ ცხოვრობს იმ ცხოვრებით. ხელში უჭირავს
ეს სულელური, სასაცილო საგანი - საჭე,
ფეხს არანაკლებ სასაცილო მუხრუჭებს აჭერს
და ენას უყოფს მორიგ სიკვდილს, ბნელი ქუჩიდან
ან ოდნავ ადრე რომ გამოხტა, ან გვიან; ანდა
ამჯერად სისხლი არ წყუროდა, მხოლოდ იხუმრა.
ღამით, წვიმაში, ბუნდოვანი აჩრდილი ჩანდა.
დასველდა. ჩაჯდა მანქანაში. კარი მიხურა.

ჩაჯექი. ჩართე იმეჯინი. მისი სმენისას
ყოველთვის გიკვირს, რატომაა იგი ასეთი
მოუბეზრები; რაც ერთი მხრივ, არის ენისა
და მელოდიის, მეორე მხრივ - თავად კასეტის
დამსახურება. აქ ვგულისხმობთ კასეტის ხარისხს
და ენისა და მელოდიის იღბლიან შერწყმას,
თუმცა პირველიც და მეორეც, ორივე არის
ტექნიკის საქმე, მთავარი კი... სიმღერა შეწყდა

და მთავარზე ფიქრს გადაურჩი. ძალიან კარგი.
ძალიან კარგი, რომ ფიქრისთვის ვერასდროს იცლი.
დახედე საათს, გაასწორე დახრილი სარკე.
ჩართე შუქები, გაანათე ნაგლეჯი სივრცის
და დაიძარი სიბნელისკენ. ძალიან კარგი,
რომ შენს სამშობლოს, და მის ლექსებს, ანგრევენ, ხევენ.
imagine there's no, იმეორებს კასეტა, heaven.
"წარმოდგინე, არ არსებობს სამოთხე", თარგმნი.

წარმოიდგინა. მას ეს საქმე ჯერ კიდევ ართობს.
როგორც ეტყობა, ინერციით. თითქოს სხვისია -
უჭერს ცხოვრება, ცოტა ხნის წინ ასეთი ფართე.
ლამის გაირღვეს, ისე უჭერს, საკმარისია
ერთი ზედმეტი მოძრაობა, მოუზომავი,
და მერე კარგად! გაირღვევა! და გაირღვევა
უხმოდ და უცებ: არც ტკივილი, თუნდაც ოდნავი,
არც, მითუმეტეს, ბოლო სიტყვა, ბოლო სიმღერა.

"მე შენ მიყვარვარ", მივაძახე აჩრდილ-გოგონას,
ღამის ქუჩაზე გაელვებულს ფოსფორის კაბით.
"ვიცი, გიყვარხარ", მპასუხობს და სიცილით გარბის.
მერე კი ვგდივარ სველ ასფალტზე, ჩემკენ მოგორავს
ალმოდებული საბურავი... "მძღოლებს, ნაძირლებს,
ხომ არ არსებობს, ღამით თვალი ვერვის მოეკრა.
ტრავმა არ ჩანდა სასიკვდილო, მაგრამ დაცლილი
იყო სისხლისგან. რას ეძებდა, ძალით მოიკლა"...

ეგრე ვინ კვდება, საცოდავო? ჯერ უნდა შექმნა
სწორი სიკვდილი: შეადგინო ბოლო დღის გეგმა
და შეარჩიო საიმდღეო სიტყვებიც დინჯად,
და მათი სიაც, ვისაც ეტყვი; და მერე ხინჯად
დარჩეს თითოეულს, რომ შეეძლო რაღაცის შეცვლა;
დავუშვათ, შენი შეჩერება ორიოდ წუთით,
რაც უკვე არის საკმარისი - იღბალმა, ბეცმა,
ვეღარ მოგისწროს ჩანაფიქრი; მითუფრო - ცუდი.

რაც უფრო ახლოს ქალაქისკენ, წვიმაც, ახედე,
თავს იწესრიგებს: არ კლებულობს, მაგრამ საგრძნობლად
თვინიერდება, ირიბდება. თითქმის ჩახვედი,
და რაღა რჩება - მოსახვევი, ხიდქვეშ გაძრომა
და იმის იქით თბილისია, რომლის უგემურ,
მყიფე სიბნელეს უამრავი სხივი ანათებს,
და ეს შემხვედრი მანქანების ცივი შუქებიც
აღარ გკაწრავენ თვალებს ისე, როგორც მანამდე.

და მგზავრი შედის ცივ ქალაქში. ქუჩის გადაღმა
ვიღაც ხელს იქნევს. არ უჩერებს. ის კი ცარიელ
ბოთლს ისვრის მისკენ. არაზუსტად. "საოცარია,
რომ კვლავ გადავრჩი", ფიქრობს გულში. ხოლო ხმამაღლა
იცინის. რაღაც სიგიჟეა, რაღაც მანია,
მუდამ უმტკიცო საკუთარ თავს, ვითომ გადარჩი.
ამ დროს ცხოვრება არამარტო ასატანია,
არამედ ტკბილიც. ცივ ქალაქში, ღამის ქალაქში

როცა სახლამდე მიაღწია და როცა ბრაზით
მიარტყა მუშტი ლიფტსის კარებს, და მერე მძიმედ
აუყვა კიბეს, მას ეგონა, რაიმეს აზრი
თუ კიდევ ჰქონდა შერჩენილი, ეს იყო ძილი;
მაგრამ როდესაც გაიხადა სველი სამოსი,
როცა დახედა მძინარ ცოლ-შვილს, როცა თვითონაც
წამოწვა, უცებ, როგორც ზარმა, როგორც ლითონმა,
გაიწკრიალა ყველა შიშმა იმ საღამოსი

და ყველა ელდამ. როგორც ცუდი სიზმრის ნახვისას
მთელი არსება შეგიქანდეს - უკვე მითვლემილს
ისევ მოგაწყდა წუხანდელი შიშის ზვირთები
და ისე მწარედ, მტკივნეულად გამოგაღვიძა,
რომ მერე დიდხანს ისინჯავდი სხეულს თითებით,
თვალებს ახელდი, და ხუჭავდი, ისევ ახელდი,
ვიდრე დარწმუნდი, რომ ცოცხლებში ისევ ითვლები;
და ჯერ საწოლზე წამოჯექი, მერე გახვედი

საძინებლიდან. ფეხაკრეფით. კარი გახურე.
მერე იპოვე, სკამზე მდგარმა, ხელის ცეცებით
კარადის თავზე შავი დღისთვის გადანახული
ერთი კოლოფი სიგარეტი. თითქმის შეძელი
ისეთი ყავის მოდუღებაც, სხვებს რომ გამოსდით.
უცნაურია, სავსე ფინჯნით ისე გამოცდი
სამზარეულოს, კაბინეტშიც ისე შეხვედი,
არცერთი წვეთი არ დაგღვრია. ერთი შეხედვით

ისევე იჯდა, როგორც მუდამ: იყო უცვლელი
ყველა დეტალი - მისი პოზა, მისი ხელწერა;
ისევე ცერად, როგორც მუდამ, იდო ფურცელიც,
მაგრამ ფურცელზე, რასაც წერდა, არსად ეწერა,
და რაც ეწერა, - ის სიტყვები მისი არ იყო;
ან იქნებ ვიღაც სარგებლობდა მისი სხეულით?
ვიღაც - ვინც თვითონ იქნებოდა, რომ მომკვდარიყო,
რომ დგებულიყო სველ ასფალტზე ტვინდანთხეული.

და რა ტკბილია წერდე მაშინ, როდესაც მოგდის
სისხლი, რომელიც შენ არ მოგდის. მთელი არსებით
ისიც ვიყავი, ვინც გადავრჩი (თუმც დავსველდი,
მაგრამ გადავრჩი), და მეორეც, რომელიც მოვკვდი.
და წერდა ხელი. საფერფლეში ბოლავდა ნამწვი.
და წერდა ხელი. ილეოდა ფინჯანში ყავა.
და წერდა ხელი. იყო გვამი, რომელსაც აწვიმს.
და წერდა ხელი. იყო გვამი, რომელსაც ვგავარ.

და რა ტკბილია წერდე მაშინ, როცა ნამდვილად
იყო ხიფათი, იყო შანსი - გდებულიყავი
ღამის ტრასაზე. ასე სწრაფად, ასე ადვილად
ადრე არასდროს მიწერია, რადგან ვიყავი
მორჩილი ექო ჩემი სისხლის, ვითომ დაღვრილის,
მისი კარნახით ცარიელი ფურცლის შემვსები:
"სხვისი ლექსების - მკარნახობდა - წერით დაღლილი,
მე ვკვდები. ახლა სხვებმა წერონ ჩემი ლექსები".

Montag, 4. Januar 2010

მიაზმა

რეკვიემის ნაცვლად
(მონატრების ლექსი)

სევდა ავიხირე
რატომღაც,
ბოლი, მოტკბო-მწარე სიგარის.
მარტო მოვდიოდი,
მათოვდა.
შენ კი, სულ სხვა მხარეს იყავი.
მარტო მოვდიოდი,
არ მქონდა
სახლში დარჩენილი ვალები.
მარტო მოვდიოდი,
მაფრთხობდნენ,
თევზივით თვალცივი ქალები.
მარტო მოვდიოდი,
ფიფქები
ისე, უთავბოლოდ ცვიოდა
მარტო მოვდიოდი,
რაც მქონდა,
შენთვის მომქონდა და...
მციოდა.

Dienstag, 15. Dezember 2009

ირაკლი ჩარკვიანი

მე უფრო მეტი ყვავილი მოგიწყვიტე,
ათასი სიტყვით,სახი დაგიმძიმე,
ხომ ვერ მოვპარავ საკუთარ თავს იმას,რაც ვარ.
შენ დაგავიწყდა,რომ შტორმს,შტილი მოჰყვება.
და შენი ნავი მშვიდად იცურებს,სულ სხვაში.
საშიში ის არის,ვინც იმდენ ყვავილს ვერ მოწყვიტავს,
რამდენიც უნდა,
ვინც საკუთარი შიშის ტუსაღია
და სხვის თვალებში,როგორც სარკეში იჭყიტება,
ივარცხნის თმას,
შეშინებულმა,შენი ქოხი სხვაგან გადადგი,
იქ მხოლოდ სურნელიღაა დაღლილი შტორმის,
გეგონა დაანგრევდა შენს სახლს მოლხენა,და სიყვარული
შტორმს ხომ გითხარი,შტილა მოჰყვება
და ჩემი გემი დაცურავს ახლა სულ სხვაში,
მე უფრო მეტი ყვავილი მოგოწყვიტე,ვიდრე გეგონა.



* * *

ნუთუ შენია, რასაც განიცდი?
ტერიტორია არ გაგაჩნია,
შენ ხარ ვინც ამჩნევს
და უნდა მიხვდე,
თუ სად იწყება ის,
რაც დასრულდა.
ბედნიერება აღარ გეკუთვნის,
რადგან არ იმჩნევ უბედურებას.
გული ნუ გწყდება,
დეკორაციებს ყოველღე ცვლიან,
მოდის უზნეო დასაწყისი,
სიზმრებით სავსე
და არ ნახული
სისასტიკით გიმასპინძლდება.
წარმოდგენაში მირბიხარ,
რომელიც უშენოდ დადგეს,
ნახავ ყველაფერს,
რაც დაგავიწყდა,
კვლავ შეიყვარებ
კომუნიკაციას ანარეკლთან,
მოგზაურობის ვიტრინაში, რეკლამას
–მომავალი თვითმკვლელობით
გაზავებულს,
საყვარელს,
რომელიც მიგატოვებს,
ისევ წაგიღებს სიძულვილი
თავისუფლების,
და შეშლილ კოსმოსს
გადაუფრენ, როგორც კომეტა.
თითქოს უყვარხართ,
როცა იწყებენ ლაპარაკს,
რადგან ივნისში მარტოა მთვარე,
პლასტმასის ჭაღივით კიდია ჭერზე
ყვითელი ტილო, დღევანდელობის.
უნდა ისწავლო
პურის დაგდება,
როცა გაძღები
ცოდნით და ხორცით.
შეშლილ ველასკესს
ნურაფერს ეტყვი მილიტარიზმზე,
ჩვენთან წამოდი,
საყოველთაო არჩევნებზე სიამოვნების.
ისევ სიზმარი დაგაძალეს,
მარადიული კატასტროფის
მოლოდინში,
სირცხვილის ზღვარზე,
როცა არ იცი, სად მთავრდება
შენი ლოგინი.
პატიოსნების დაკარგვის სიტკბო,
იქ თვრამეტ წლამდე კვლავ იკრძალება
სმენა ხორცის და კითხვა მარქსის,
მასათა ღელვა უკუდინების შემთხვევაში
პროპორციულია სისხლის,
რადგან ფილმში ხარ
და არ გიღებენ კარს.
უარს ნუ იტყვი
საკუთარ ქმარზე,
თუ არ მოგწყინდა,
გარდაუვალ კვირის ბოლოს
უკანასკნელი ქალაქგარეთ გასეირნება.
კულტურულია შიში რევოლუციის,
მავზოლეუმის დერეფნში,
როცა მშვიდობის გამზირზე
ცხოვრობ–
აღარ არსებობ.
მაოს ყვითელი ამაობეით,
დაგყურებს რუკა,
როგორც სარკმელი,
მაიაკოვსკიმ რომ გამოაღო.
და ერთი დუბლიც:
ჩინელი ქალი გაგიღებს კარებს,
შენ კი წაყვები,
როგორც კადრს
მომავალ ფილმში,
სოციალიზმის განტოლების ამოსახსნელად.
თავისუფლებამ
მსხვერპლის ფასად
აზრი დაკარგა,
ნუ გეშინია მარტო ყოფნის,
მაინც სხვების ხარ,
და აღარ იმჩნევ,
როგორ მოგწყინდა განცდა,
შეშინებული მარტორქასავით,
უკანასკნელ ამოსუნთქვამდე,
ანელებ სიკვდილს,
რომლის ლოდინში
კიდევ ერთხელ გაგეღვიძება.
ომის– ღარიბებს სწამთ,
გამარჯვების უცხო სხეულზე,
ისევ ყველაფრის უფლება გაქვს,
როგორც ფილმში,
რომელსაც პირველად უყურებ.
გვამთა სიმრავლე–
უაზრო სიხარულს ბადებს
საფოსტო ყუთში,
შენი სამოთხის,
ატალახებულ სოფლის გზაზე,
რომ მიატოვე და გაემგზავრე
მოსალოცი ბარათების შესაგროვებლად.
შენ აღარ იბრძვი,
მხოლოდ უყურებ,
როგორ ინგრევა შენი სახლი
ყოველდღიურად,
რადგან მსხვერპლი ხარ,
მარადიული სისულელის
საკურთხეველთან.
კვლავ გაურბიხარ
იმას, რაც მოგსდევს
და ვერ გეწევა.
ჩამქრალ დარბაზში,
როგორც საკუთარ თავში
ზიხარ და უხმოდ
ელოდები გაგოდარებას

Montag, 16. November 2009

ბესიკ ხარანაული

ეს ცხოვრება არაა იმათთვის, ვისაც ეჩქარება,
ეს ცხოვრებაა იმათთვის, ვისაც აგვიანდება,
ვინც შეიყოლია დარდმა და მწუხარებამ,
ვინც საწოლიდან ამდგარ ცოლს თვალი გააყოლა,
ვინც ყოყმანით დაიწყო დილა,
ვინც დაბადებითვე შეყოვნებულია,
ვინც ლოგინში ოცნებას არჩევს წვირიან ცხოვრებას,
ვინც ღმერთისთვის ბევრი ილოცა და უჭირს პირველი ნაბიჯის გადადგმა,
ვინც დაკარგულია ”ჰო”-ში და ”არა”-ში,
ვინც აფასებს წვრილმან რამეებს,
რადგან მსხვილმანი -- დაბადება და სიკვდილია
და არც ერთი ჩვენ არ გვეკუთვნის,
ვინც იცის, რომ, რასაც აჰყვები, იმად იქცევი,
რომ, ვინც მსუბუქად ეწევა უღელს, ის უხმოდ კვდება მოხრეშილ გზაზე,
ვინც იცის, რომ სიხარული უბოროტოდ როდი არსებობს,
იმისი მოსვლით მუდამ რაღაც დაივიწყება,
ვინც იცის, რომ ნიჭიერი მილიონჯერ უღალატებს ხოლმე თავის თავს,
უნიჭო კი ერთხელაც არა,
რომ, ვინც არ აფრენს, ის სხვა რამით ზღავს,
ვინც ზიზღის რუკას სიფრთხილით ადგენს, რომ სიყვარულს არ დაამთხვიოს,
ვინც იცის, რა ბოროტებაა, გაღვიძებისთანავე შეუბჯინო ცხოვრებას თვალი,
ვინც იცის, რომ მთავარი სიტყვები უკვე წარმოითქვა
და ახლა საჭიროა მათგან დროზე გაცლა,
ვინც იცის -- ადამიანს ისიც შთააგონებს,
რომ შეუძლია რაღაც შებილწოს,
რომ, უმჯობესია ერთი ნაკლი სრულყო,
ვიდრე მოედო ათას სიქველეს,
რომ, ვინც დალია საწამლავი, თაფლი უკვე ვეღარ უშველის,
რომ მოძულეებს ხიდი არასდროს არ ჩაუტყდებათ,
რომ გაქცეულ ცოლს მზითვით უკან არავინ მისდევს,
რომ სილამაზე არსებობს იმიტომ,
შეუმჩნეველი რომ იყოს ბრმებისთვის,
რომ ყველაზე საშინელი გასახსენებელია
სიყვარულის დრო,
რომ ჯეჯილი მოსავალზე მეტი არის, იმედი -- პურზე,
რომ განსაკუთრებით სახიფათონია
ღვთისმოსავები და პატრიოტები
და მორალისტის ერთადერთი თავშესაფარიც -- უზნეობაა,
რომ ხალხმა მარტი პირჯვრისწერა ისწავლა ქრისტესგან,
სხვა ყველაფერი, რაც ძნელია, მას შეატოვა,
ხელი კი არ დაუცალეს, როგორც წვიმას ხელს უცლის ბავშვი,
რომ სიძულვილის გრძნობა ქონება არაა,
მაგრამ სულ უგრძნობლობას მაინც სჯობია,
რომ კაცი მაშინ მღერის ცხოვრებაზე, როცა მასში განსაქონლდება ეშმაკი,
რომ, როგორც კი ტყუილის თქმა მომინდება,
ვგრძნობ, როგორ მიბრუნდება სიცოცხლის ხალისი,
რომ სისულელეა ადამიანებს შენზე რომ უამბობ,
ადამიანებს უნდა მოუყვე მათზე,
რომ, განა ი მ ა ს უფრო მეტი მიზეზი ჰქონდა
ვიდრე მე მაქვს -- გაჯავრებისა?
მე ამათში ჩარჩენილი ვარ, ის კი წავიდა,
რომ ადამიანი ფასობს ცდუნებებით,
რომ ”მე ვტყუი, ესე იგი - ვარსებობ”
და ასე შემდეგ.

ვინც იცის, რომ საპნის ბუშტით ვერ აფრინდები,
იმით მხოლოდ შეიძლება ძირს დაენარცხო --
ქვემოთდახრილ ქუთუთოთა გაკვირვებაში,
ვინც იხუმრა, რომ ორი რამ -- ფული და სული
არავის არ უნდა გაანდო,
ვინც სიკვდილის წინ დაიბარა --
”მეძიეთ მე დაკარგულ საგნებში”,
ვინც იცის, თუ რაზე იოცნებოს: განვითარება და ბუნებრივი კლება
(თითქოს ჭკნობა ყვავილობაში),
როცა სულიცა და სხეულიც ერთად ჩაიწვება,
ვინც იცის, რომ ცხოვრება წაგებულია დავიწყებულ სიზარმაცეებში,
რომ, საქმე და თამაში ის ორი სარკეა,
სადაც ადამიანს თავის სახის ხილვა შეუძლია
და, რომ განუწყვეტელ გადანაცვლებებში
ეს ორი სარკე ერთმანეთს ერწყმის,
ვინც იცის, რომ, თუკი გელოლიავებიან,
ესე იგი რაღაცაზე თვალსა ხუჭავენ,
ვინც იცის, რომ, თუ არ შეეგუები სიბრძნისათვის წაყრუებას და
სილამაზისთვის თითებშორის ცქერას,
ისინი გაგსრესენ,
ვინც არ დაკარგა გულუბრყვილობა, რომ გაიკვირვოს მეათასეჯერ --
რატომ არის ეს ცხოვრება ყოველ წამში ასე ახალი,
როდესაც ასე ძველია და გაცვეთილი,
ვინც იცის, კაცს ეჭვი რომ არ გაუმართლდება,
სიყვარული უნდა დადოს იმის ადგილას,
ვინც იცის, რომ ბრძენი არ დაიცავს თავის სიმართლეს,
ბრძენი ელოდება ბრმა შემთხვევას, როდესაც მას დაუჯერებენ,
ვინც იცის, რომ საქართველოში
გიჟიც კი არ არის თანმიმდევრული,
რომ ჯვარი, რომელსაც მიაყუდებ, არ არის ჯვარი,
ჯვარი ის არის, სულ რომელიც უნდა ატარო
და ასე შემდეგ.

ეს ცხოვრება არაა იმათთვის, ვისაც ეჩქარება,
ვინც ცოლს გაუღრინა - ჩაიცვი, წავიდეთ!..
ეს ცხოვრებაა იმათთვის,
ვინც მრავალწლის ფიქრით შეიგნო,
რომ ადამიანი ფასობს ცდუნებებით,
რომ საბოლოოს დარწმუნებულები მიწაში წვანან.

ასე ვიცხოვრეთ ჩვენ საქართველოში,
ხან ჯოჯოხეთად რომ ვსახავდით და ხან ლურჯ ქედებად
და თუმცა საჯდომებით სკამებზე ვემაგრეთ,
აზრები მაინც მიმოგვდიოდა
და წვერს ვიპარსავდით რადიოჰანგებზე,
საკუთარი სიმღერა კი საფლავში მიგვქონდა,

და

როცა ეს ყველაფერი არყოფნაში გადაინაცვლებს,
როცა გაყვავილდება ცხოვრება და ჩვენ აღარ ვიქნებით,
გახსოვდეთ, რომ ყველაფერი ნამდვილად იყო!

ნატო ინგოროყვა

ქალაქი სადაც


ქალაქში, სადაც თამაშობენ ”ვისი სული გსურს,”
ხელისგულებს არ აცდება დაცალკევება.
ქალაქში, სადაც ეხუტები სიცარიელეს,
ალბათ იმიტომ, მარტოობა რომ შეაშინო.
ქალაქში, სადაც თამაშობენ ”ხიდობანას”,
ალალბედზე ირჩევენ ხელებს.
მერე ამ ხელებს სათავისოდ შეიფერებენ.
ქალაქში, სადაც ჩვენს სურვილებს მზე ალბობს ზღვაში,
ყველა ვნება თევზივით გვიმარილდება.
ქალაქში, სადაც სამყაროს თვალი, თავად უფალი,
იღებს ფოტოებს და საოჯახო ალბომში აკრავს.
ქალაქში, სადაც არა გაქვს მიწა
ფეხისგული რომ დაიზეპიროს,
ყოველ ღამე ზღვის ფსკერს ჩიჩქნი,
ყველა დაისის, ანუ აისის გადასარჩენად.
ქალაქი, სადაც შენ თამაშობ ”სახლობანას,”
ხოლო ქალაქი გეთამაშება ”ქალაქობანას.”
ქალაქი, სადაც მეთევზე ვახშამს ანკესით იჭერს,
თამაშგარეთ დარჩენილი შენი ცხოვრება
ეთამაშება საკუთარ ჩრდილს ”დაჭერობანას”.
ქალაქი, სადაც ისე კვდები ვერ გაუსინჯე გემო ბოღმას,
სათამაშო კი ბავშვობამდე გადაგიმალეს და
”ამის პატრონმა რა ქნას?” აღარავინ გეთამაშება.
შენ ამ ქალაქში არავინ დაგრჩა,
ახლა ქალაქს უსინჯავ სიცხეს,
გეჩვენება რომ ავად გახდა.
შენს თვალებში ულბობ ფეხებს,
სითბოს ატან, იმედს არ კლავ, იქნებ შეძლოს და
ხვალ შენს გამო სხვა თამაში გამოიგონოს.

ნატო ინგოროყვა

ვიდრე


ჩერდება ლექსი.
დრო აქვს სიჩუმის.


გათენებემდე კიდევ დარჩა საათი_ ორი.
იქნებ მათხოვო შენი სიტყვა დილის შვიდამდე.

ვიდრე_

სიტყვაზე ვენდობი სიტყვას.

ვიდრე_

ხსოვნა, სიკვდილივით სკამზე არ ჩამომიჯდება და
სხვათა სიტყვით_ მესამე პირში დამიწყებს საუბარს.

ვიდრე_

სიკვდილისგან გამოთავისუფლებული დრო_ სიცოცხლე,
საკიდარს მიღმა დარჩენილი საწვიმარვით არ დამრჩება.

ვიდრე_

ჩემი ბავშვობის თოჯინების სიჩუმეს ვთარგმნი და
საგულდაგულოდ არ ვიმალები, რომ დამავიწყდეს სად ვარ.


ვიდრე_

აღარ დამაქვს ძველი კაბები ნაცნობ მკერავთან.
ვიკერავ ახლებს, ოღონდ არა გულამოღებულებს.
ზურგი მოვხადე, რადგან მივდივარ და ვიცი:

შენ თვალს გამომაყოლებ.