ბესიკ ხარანაული

ეს ცხოვრება არაა იმათთვის, ვისაც ეჩქარება,
ეს ცხოვრებაა იმათთვის, ვისაც აგვიანდება,
ვინც შეიყოლია დარდმა და მწუხარებამ,
ვინც საწოლიდან ამდგარ ცოლს თვალი გააყოლა,
ვინც ყოყმანით დაიწყო დილა,
ვინც დაბადებითვე შეყოვნებულია,
ვინც ლოგინში ოცნებას არჩევს წვირიან ცხოვრებას,
ვინც ღმერთისთვის ბევრი ილოცა და უჭირს პირველი ნაბიჯის გადადგმა,
ვინც დაკარგულია ”ჰო”-ში და ”არა”-ში,
ვინც აფასებს წვრილმან რამეებს,
რადგან მსხვილმანი -- დაბადება და სიკვდილია
და არც ერთი ჩვენ არ გვეკუთვნის,
ვინც იცის, რომ, რასაც აჰყვები, იმად იქცევი,
რომ, ვინც მსუბუქად ეწევა უღელს, ის უხმოდ კვდება მოხრეშილ გზაზე,
ვინც იცის, რომ სიხარული უბოროტოდ როდი არსებობს,
იმისი მოსვლით მუდამ რაღაც დაივიწყება,
ვინც იცის, რომ ნიჭიერი მილიონჯერ უღალატებს ხოლმე თავის თავს,
უნიჭო კი ერთხელაც არა,
რომ, ვინც არ აფრენს, ის სხვა რამით ზღავს,
ვინც ზიზღის რუკას სიფრთხილით ადგენს, რომ სიყვარულს არ დაამთხვიოს,
ვინც იცის, რა ბოროტებაა, გაღვიძებისთანავე შეუბჯინო ცხოვრებას თვალი,
ვინც იცის, რომ მთავარი სიტყვები უკვე წარმოითქვა
და ახლა საჭიროა მათგან დროზე გაცლა,
ვინც იცის -- ადამიანს ისიც შთააგონებს,
რომ შეუძლია რაღაც შებილწოს,
რომ, უმჯობესია ერთი ნაკლი სრულყო,
ვიდრე მოედო ათას სიქველეს,
რომ, ვინც დალია საწამლავი, თაფლი უკვე ვეღარ უშველის,
რომ მოძულეებს ხიდი არასდროს არ ჩაუტყდებათ,
რომ გაქცეულ ცოლს მზითვით უკან არავინ მისდევს,
რომ სილამაზე არსებობს იმიტომ,
შეუმჩნეველი რომ იყოს ბრმებისთვის,
რომ ყველაზე საშინელი გასახსენებელია
სიყვარულის დრო,
რომ ჯეჯილი მოსავალზე მეტი არის, იმედი -- პურზე,
რომ განსაკუთრებით სახიფათონია
ღვთისმოსავები და პატრიოტები
და მორალისტის ერთადერთი თავშესაფარიც -- უზნეობაა,
რომ ხალხმა მარტი პირჯვრისწერა ისწავლა ქრისტესგან,
სხვა ყველაფერი, რაც ძნელია, მას შეატოვა,
ხელი კი არ დაუცალეს, როგორც წვიმას ხელს უცლის ბავშვი,
რომ სიძულვილის გრძნობა ქონება არაა,
მაგრამ სულ უგრძნობლობას მაინც სჯობია,
რომ კაცი მაშინ მღერის ცხოვრებაზე, როცა მასში განსაქონლდება ეშმაკი,
რომ, როგორც კი ტყუილის თქმა მომინდება,
ვგრძნობ, როგორ მიბრუნდება სიცოცხლის ხალისი,
რომ სისულელეა ადამიანებს შენზე რომ უამბობ,
ადამიანებს უნდა მოუყვე მათზე,
რომ, განა ი მ ა ს უფრო მეტი მიზეზი ჰქონდა
ვიდრე მე მაქვს -- გაჯავრებისა?
მე ამათში ჩარჩენილი ვარ, ის კი წავიდა,
რომ ადამიანი ფასობს ცდუნებებით,
რომ ”მე ვტყუი, ესე იგი - ვარსებობ”
და ასე შემდეგ.

ვინც იცის, რომ საპნის ბუშტით ვერ აფრინდები,
იმით მხოლოდ შეიძლება ძირს დაენარცხო --
ქვემოთდახრილ ქუთუთოთა გაკვირვებაში,
ვინც იხუმრა, რომ ორი რამ -- ფული და სული
არავის არ უნდა გაანდო,
ვინც სიკვდილის წინ დაიბარა --
”მეძიეთ მე დაკარგულ საგნებში”,
ვინც იცის, თუ რაზე იოცნებოს: განვითარება და ბუნებრივი კლება
(თითქოს ჭკნობა ყვავილობაში),
როცა სულიცა და სხეულიც ერთად ჩაიწვება,
ვინც იცის, რომ ცხოვრება წაგებულია დავიწყებულ სიზარმაცეებში,
რომ, საქმე და თამაში ის ორი სარკეა,
სადაც ადამიანს თავის სახის ხილვა შეუძლია
და, რომ განუწყვეტელ გადანაცვლებებში
ეს ორი სარკე ერთმანეთს ერწყმის,
ვინც იცის, რომ, თუკი გელოლიავებიან,
ესე იგი რაღაცაზე თვალსა ხუჭავენ,
ვინც იცის, რომ, თუ არ შეეგუები სიბრძნისათვის წაყრუებას და
სილამაზისთვის თითებშორის ცქერას,
ისინი გაგსრესენ,
ვინც არ დაკარგა გულუბრყვილობა, რომ გაიკვირვოს მეათასეჯერ --
რატომ არის ეს ცხოვრება ყოველ წამში ასე ახალი,
როდესაც ასე ძველია და გაცვეთილი,
ვინც იცის, კაცს ეჭვი რომ არ გაუმართლდება,
სიყვარული უნდა დადოს იმის ადგილას,
ვინც იცის, რომ ბრძენი არ დაიცავს თავის სიმართლეს,
ბრძენი ელოდება ბრმა შემთხვევას, როდესაც მას დაუჯერებენ,
ვინც იცის, რომ საქართველოში
გიჟიც კი არ არის თანმიმდევრული,
რომ ჯვარი, რომელსაც მიაყუდებ, არ არის ჯვარი,
ჯვარი ის არის, სულ რომელიც უნდა ატარო
და ასე შემდეგ.

ეს ცხოვრება არაა იმათთვის, ვისაც ეჩქარება,
ვინც ცოლს გაუღრინა - ჩაიცვი, წავიდეთ!..
ეს ცხოვრებაა იმათთვის,
ვინც მრავალწლის ფიქრით შეიგნო,
რომ ადამიანი ფასობს ცდუნებებით,
რომ საბოლოოს დარწმუნებულები მიწაში წვანან.

ასე ვიცხოვრეთ ჩვენ საქართველოში,
ხან ჯოჯოხეთად რომ ვსახავდით და ხან ლურჯ ქედებად
და თუმცა საჯდომებით სკამებზე ვემაგრეთ,
აზრები მაინც მიმოგვდიოდა
და წვერს ვიპარსავდით რადიოჰანგებზე,
საკუთარი სიმღერა კი საფლავში მიგვქონდა,

და

როცა ეს ყველაფერი არყოფნაში გადაინაცვლებს,
როცა გაყვავილდება ცხოვრება და ჩვენ აღარ ვიქნებით,
გახსოვდეთ, რომ ყველაფერი ნამდვილად იყო!

ნატო ინგოროყვა

ქალაქი სადაც


ქალაქში, სადაც თამაშობენ ”ვისი სული გსურს,”
ხელისგულებს არ აცდება დაცალკევება.
ქალაქში, სადაც ეხუტები სიცარიელეს,
ალბათ იმიტომ, მარტოობა რომ შეაშინო.
ქალაქში, სადაც თამაშობენ ”ხიდობანას”,
ალალბედზე ირჩევენ ხელებს.
მერე ამ ხელებს სათავისოდ შეიფერებენ.
ქალაქში, სადაც ჩვენს სურვილებს მზე ალბობს ზღვაში,
ყველა ვნება თევზივით გვიმარილდება.
ქალაქში, სადაც სამყაროს თვალი, თავად უფალი,
იღებს ფოტოებს და საოჯახო ალბომში აკრავს.
ქალაქში, სადაც არა გაქვს მიწა
ფეხისგული რომ დაიზეპიროს,
ყოველ ღამე ზღვის ფსკერს ჩიჩქნი,
ყველა დაისის, ანუ აისის გადასარჩენად.
ქალაქი, სადაც შენ თამაშობ ”სახლობანას,”
ხოლო ქალაქი გეთამაშება ”ქალაქობანას.”
ქალაქი, სადაც მეთევზე ვახშამს ანკესით იჭერს,
თამაშგარეთ დარჩენილი შენი ცხოვრება
ეთამაშება საკუთარ ჩრდილს ”დაჭერობანას”.
ქალაქი, სადაც ისე კვდები ვერ გაუსინჯე გემო ბოღმას,
სათამაშო კი ბავშვობამდე გადაგიმალეს და
”ამის პატრონმა რა ქნას?” აღარავინ გეთამაშება.
შენ ამ ქალაქში არავინ დაგრჩა,
ახლა ქალაქს უსინჯავ სიცხეს,
გეჩვენება რომ ავად გახდა.
შენს თვალებში ულბობ ფეხებს,
სითბოს ატან, იმედს არ კლავ, იქნებ შეძლოს და
ხვალ შენს გამო სხვა თამაში გამოიგონოს.

ნატო ინგოროყვა

ვიდრე


ჩერდება ლექსი.
დრო აქვს სიჩუმის.


გათენებემდე კიდევ დარჩა საათი_ ორი.
იქნებ მათხოვო შენი სიტყვა დილის შვიდამდე.

ვიდრე_

სიტყვაზე ვენდობი სიტყვას.

ვიდრე_

ხსოვნა, სიკვდილივით სკამზე არ ჩამომიჯდება და
სხვათა სიტყვით_ მესამე პირში დამიწყებს საუბარს.

ვიდრე_

სიკვდილისგან გამოთავისუფლებული დრო_ სიცოცხლე,
საკიდარს მიღმა დარჩენილი საწვიმარვით არ დამრჩება.

ვიდრე_

ჩემი ბავშვობის თოჯინების სიჩუმეს ვთარგმნი და
საგულდაგულოდ არ ვიმალები, რომ დამავიწყდეს სად ვარ.


ვიდრე_

აღარ დამაქვს ძველი კაბები ნაცნობ მკერავთან.
ვიკერავ ახლებს, ოღონდ არა გულამოღებულებს.
ზურგი მოვხადე, რადგან მივდივარ და ვიცი:

შენ თვალს გამომაყოლებ.

ნატო ინგოროყვა

ვიდრე


ჩერდება ლექსი.
დრო აქვს სიჩუმის.


გათენებემდე კიდევ დარჩა საათი_ ორი.
იქნებ მათხოვო შენი სიტყვა დილის შვიდამდე.

ვიდრე_

სიტყვაზე ვენდობი სიტყვას.

ვიდრე_

ხსოვნა, სიკვდილივით სკამზე არ ჩამომიჯდება და
სხვათა სიტყვით_ მესამე პირში დამიწყებს საუბარს.

ვიდრე_

სიკვდილისგან გამოთავისუფლებული დრო_ სიცოცხლე,
საკიდარს მიღმა დარჩენილი საწვიმარვით არ დამრჩება.

ვიდრე_

ჩემი ბავშვობის თოჯინების სიჩუმეს ვთარგმნი და
საგულდაგულოდ არ ვიმალები, რომ დამავიწყდეს სად ვარ.


ვიდრე_

აღარ დამაქვს ძველი კაბები ნაცნობ მკერავთან.
ვიკერავ ახლებს, ოღონდ არა გულამოღებულებს.
ზურგი მოვხადე, რადგან მივდივარ და ვიცი:

შენ თვალს გამომაყოლებ.

შოთა ნიშნიანიძე

ხევსური



I

ზაფხულში, არაგვზე, სალუდე დუქანთან,
უკრავდა დაირა და დათვი ბუქნავდა.
ფიცხობდა, სხიოდა მზის ცხელი დაირა,
სიცხე ძუნძულებდა მთლად დათვისნაირად.
ღრეობდნენ ხევსურნი... და ზორბა ხინკლები
პეშვიდან სხლტებოდნენ, როგორც თხის ჯიქნები.
დაჩეხილ ცხვირ-პირზე ეფინათ ხაშხაში
აგვისტოს პირდაპირ ისხამდნენ ხახაში.
გზაზე კი სურათი კაცს ღიმილს მოჰგვრიდა:
ერთ ახმახს იაბო დაუფრთხა ბოგირთან.
რაც ვნახე, როგორ ვთქვა ან როგორ გიამბოთ,
გოლიათს ლაჯებში მოეხრჩო იაბო.
ჩამოხტა დევკაცი და ცხენი მშიშარა
ვეება იღლიის ქვეშ ამოიჩარა.
გადმოვლო ბოგირი და მთვრალი ხევსურნი
შემოხვდნენ ყიჟინით, აზარტში შესულნი.
ჩამოსვეს, მაგიდა ჩასცილდა მუხლისთავს,
ჯამში აშიშინდა თვალები ბუღისა.
რაც იყო სუფრაზე - ერთიან მოხოცა,
დათვიც კი დაფრთხო იმისმა ხორხოცმა.
დაჩეხილ ცხვირ-პირზე ეკიდათ ხაშხაში,
აგვიტოს პირდაპირ ისხამდნენ ხახაში,
ერთურთს ხანჯლებივით უღერდნენ ტაეპებს
და ჰგავდნენ ლანდები წარმართულ ღვთაებებს.
ფიცხობდა, სხიოდა მზის ცხელი დაირა,
სიცხე ძუნძულებდა მთლად დათვისნაირად.
ცხენს გადაახუხა ხევსურმა არაყი,
დეზი ჰკრა და... ფეხით გასტოპა არაგვი.

II

როდესაც სიკვდილი იქ, ბარში, მოყვრებთან
ვენახებს მოხრავდა და მტკვრის წყალს მოხვრეპდა,

მთიდან ჩამორბოდნენ ხარები ბარადა
და რქებით ჩხვერავდნენ კრწანისს თუ მარაბდას!

მთიდან ჩამორბოდნენ, მტრის ჟლეტა ნებავდათ -
და ბარში რჩებოდნენ სამარის ჯვრებადა.

ბარში მოდიოდნენ „ვოჟები“ კერკეტა -
მთაში ბრუნდებოდნენ ზღაპრად და ლეგენდად.

და სიკვდილს, სიწრისგან ყელზე რომ დაადგა,
ხევსურის ფარია სხვა მრავალ ფართაგან.

ე მაგის სისხლია, ე მაგის ძვლებია,
ჩვენს ქართულ ციხეებს რომ ჩაფიცხებია.

ე მაგის სისხლია, ე მაგის სინდისი,
ომში რომ არ წავხდეთ სიკვდილის პირისპირ.

მის გორდას მამულის გზა გაუკაფია,
გორდასებრ ჩინჩხლებს ჰყრის ე მაგის კაფია.

მოდის საქართველო ე მაგის ჯიშისა,
რომ მტერი ვერაგი კვდებოდეს შიშისგან!

გაგა ნახუცრიშვილი

ქალები

ქალები იცვლიდნენ თმის ფერს
და ბავშვის გაჩენას ნატრობდნენ,
პრინცებზე ხედავდნენ სიზმრებს,
დღისით კი არაფერს ამბობდნენ.

ქალები იცვლიდნენ თმის ფერს,
დღიურში ყვავილებს ახმობდნენ,
ეტრფოდნენ ლექსებს თუ ცის ფერს,
უბრალოდ, თავის თავს ართობდნენ.