დათო ბარბაქაძე

საკუთარი თავის მიმართ
(დიდაქტიკური ლექსი)
შეგიძლია სტაბილურად კვდებოდე ყოველდღე
და წარსულს მიწაზე ანარცხებდე ბურთივით
ან მყიფე ფორმებივით,ასევე ყოველდღე,
მაგრამ უნდა შეგეძლოს,
არც ერთ შენს ასაკში,
ერთდროულად მიწაზეც იდგე და სწრაფცვალებად ნორმებსაც იცავდე.
შეგიძლია აღრმავებდე ურთიერთობებში გაჩენილ ბზარებს
და ეს საქმე უფრო გშველოდეს, ვიდრე ხსოვნაში დალექილი ურთიერთობები,
მაგრამ არ უნდა შეგეძლოს ცხოვრობდე ერთხელ და იმასაც ფიქრობდე,
რომ ერთ ადამიანს შეუძლია ჭკუიდან გადაცდეს ორჯერ ან მრავალჯერ.
შეგიძლია რაღაცას ებრძოდე და ბრძოლას მას მერე უფრო განაგრძობდე,
როცა აღმოაჩენ, რომ ეს შენი ბრძოლა ვიღაცეებს საგანგაშოდ ახარებთ, აწყობთ,
მაგრამ არ უნდა შეგეძლოს, ცხოვრობდე ერთხელ და იმასაც ფიქრობდე,
რომ ერთგულებამ შეიძლება იყვავილოს ორჯერ ან მრავალჯერ.
შეგიძია ზურგში სწვდე შენს თავს და აჩქარებით შეაგდო სიზმარში,
რომელმაც ვერ უნდა განმარტოს ცხოვრება,
ვერ უნდა დაიცვას უპატრონო შენი მიგნებები იმათგან–გაბოროტებული ხალხისგან,
მაგრამ არ უნდა შეგეძლოს ცხოვრობდე ერთხელ და იმასაც ფიქრობდე,
რომ ერთი კაცის ცხოვრებაში სიყვარული შეიძლება არსებობდეს ორჯერ ან მრავალჯერ.
შეგიძლია ამტკიცო ყოველდღე, რომ რაც აქ ხდება,
ის ხდება ყველგან,
რომ ყველა ადგილი, რომელსაც შევეხეთ, ღმერთისგან მიტოვებულია,
მაგრამ არ უდნა შეგეძლოს, ცხოვრობდე ერთხელ და იმასაც ფიქრობდე,
რომ შეიძლება რამდენჯერაც მოგინდება, შეიცნო იმდენჯერ.
შეგიძლია ახვიდე ქვეყნად ყველაზე მაღალი სახლის სახურავზე,
უყურო მიწას და ხედავდე არაფერს, სავსებით არაფერს,
მაგრამ არ უნდა შეგეძლოს, ცხოვრობდე ერთხელ და იმასაც ფიქრობდე,
რომ შეიძლება კვდებოდე არა დღეს, კვდებოდე არა დღეს.
მე მინდა გირჩიო: აღიარე ძვირფასი წარსული.
აღიარე რაც უკვე დაკარგე.
ყველას წინაშე აღიარე ვინც ამას მოითხოვს.
დავიწყებისკენ გაქანებული შენი თავი აუწყე ყველაფერს,
რაც გამშვიდებს და შემპარავად გაიძულებს იყო ისეთი,
როგორიცაა ყველა, ვინც ცვალებად ნორმებს აღიარებს.
შეგიძლია უნუგეშო, მყიფე ფორმებივით კვდებოდე ყოველდღე,
მაგრამ იმ ერთხელ, როცა დრო მოგივა, მართლა უდნა მოკვდე.
შეგიძლია უყურებდე ბედნიერ და უბედურ სახეებს და ხედავდე არაფერს, სავსებით არაფერს,
მაგრამ როცა ვიღაც მოდის და შენს წინაშე რაღაცას ივიწყებს,
დაღლილ და ხსოვნას შეტოვებულ ურთიერთობებში უნდა კითხულობდე მხოლოდ შენს ყველაფერს
გაზაფხული
ინგებორგ ბახმანს
გუშინ წითელი ამინდი იყო.
შენ იცი, რას ნიშნავს,რომ მზე ჩავიდა და ქალაქში წითელი ამინდი იყო.
შეხედე, როგორ კივის და წვალობს ქარიშხალი,
რომელსაც ზამთარი დაუკარგავს, დაუკარგავს თოვლი, ხეები,
და იცის, რომ ვეღარ დაეწევა.
შეხედე, როგორ კივის და წვალობს, _ ადამიანივით,
რომელმაც ვერ ნახა გასაღები თავისი სახლის.
შენ იცი, კუდში ტრიალი სასტიკია:
როგორც ჩანს, ხმაურიც თავიდან დალაგდება,
_ ყველა სახლის მყუდრო ბინადარი,
ძაღლებს სანაპიროსკენ არავინ გარეკავს,
კარსაც არავინ შემოგვიღებს.
შენ იცი, სასწაულებს ჩაიდენს ეს დრო.
მოქალაქეები ერთმანეთს ეხეთქებიან
და მძიმე წარსულზე ფიქრი სერავს მათ სახეებს,
უბედობამ შემოუარა ქალაქს ცეკვა-ცეკვით
და გადაწყვიტა, რომ ქარიშხალი ვერ გავა ქალაქიდან;
ფოლადის სალტედ იქცა მისი ნაკვალევი,
მის სიტყვებს ფოლადის გემო დაკრავთ.
არადა, ტიბეტი უკვე იყო,
უკვე მოძრაობდა, როგორც დრო, როგორც თევზი.
შეხედე: ნუთუ ამ მამაკაცებიან ქალაქში აღარ აცივდება?
ნუთუ სამუდამოდ წავიდა ზამთარი
და კედლები ურყევად, უსაფუძვლოდ დგანან?
ნუთუ კითხვები მხოლოდ პასუხებს გაეცემათ?
სასტუმროებს ტოვებენ დიდი, ციური დათვები და სასტუმროები ცარიელდებიან,
მინდვრებს ტოვებენ დაკლული ხბოები
და მინდვრებიც ცარიელდებიან,
სადღაც ზარივით გაისმის ცეცხლის ხმა
და ჭადრაკის დაფაზე წაქცეულ ფიგურებს წითელი დღე მსჭვალავთ.
სასწაულებს ჩაიდენს ის დროც, ხვალ რომ დადგება.
შენ იცი, წყლის ერთ წვეთში მოცემულია ჩვენი სახე,
ჩვენი მძიმე და უიღბლო წარსული,
ჩვენი საერთო საცხოვრებლის გრძელი დერეფანი,
ასობით წითელ ამინდს შეტოვებული გულისცემა.
მაგრამ შეხედე, ეს არ იქნება: ქარიშხალი ზამთარს დაუბრუნდეს,
მერყევი ხებით, თოვლით, რბილი და საშიში სახურავებით,
იგი შორსაა, ვისთვის _ შეყვარებულის ბაფთასავით,
ვისთვის _ მკერდივით,
ვისთვის _ ბარათივით.